Teknopan | Teknopan Pano | Paslanmaz Pano
Yıldırım ve Aşırı Gerilim Koruması Yıldırım ve Aşırı Gerilim Koruması
Aşırı
gerilim, şebekede izin verilen maksimum tepe gerilim değerini aşan
herhangi bir gerilime verilen addır. Zamanlama ve gerçekleşme yerine
göre değişen rastgele bir fenomendir. Aşırı gerilimi boyutlandıran
parametreleri, aşırı gerilimin oluşma nedenleri (yıldırım düşmesi,
anahtarlama işlemleri) ve aynı zamanda elektrik tesisatının özellikleri
ve yerel elektrik tesisatı belirler.
Aşırı gerilim türleri ve nedenleri
Aşırı
gerilim, büyüklük, zaman içinde ilerleme veya meydana gelme sıklığı
bakımından değişir. Bununla birlikte, aşırı gerilimin sınıflandırılması
için en önemli kriterlerden biri, gerçekleşme süresidir:
Süreli geçici aşırı gerilim (Temporary)
- Milisaniye ila saniyeler arasında nispeten uzun bir süre ile endüstriyel frekansdaki aşırı gerilimdir;
- Bu aşırı gerilim, darbe gerilim koruma cihazları (SPD) ile ortadan kaldırılamaz.
Ani geçici aşırı gerilim (Transient)
- Genellikle aşırı sönümlü bir salınım veya darbe dalga formuna sahip birkaç milisaniye veya daha az süren aşırı gerilimdir;
- Bu aşırı gerilim, darbe gerilim koruma cihazları (SPD) tarafından başarıyla ortadan kaldırılabilir.
Aşırı
gerilim sınıflandırması için bir başka önemli kriter, enerji altındaki
iletkenler arasındaki oluşumu ile ilgilidir. Bu kriter, aşırı gerilimin
kaynağına önemli ölçüde bağlıdır.
Enine aşırı gerilim (Transverse)
- Enerji altındaki iletkenler arasındaki aşırı gerilimdir (L-N, L2-L3 ve benzeri);
- Teknolojik olgular nedeniyle indüklenir (anahtarlama aşırı gerilimi olarak da adlandırılır);
Boyuna aşırı gerilim (Longitudinal)
- Enerji altındaki iletkenler ile toprak arasındaki aşırı gerilimdir (L-PE, N-PE);
- Özellikle atmosferik olaylardan kaynaklanır.
Son
olarak, aşırı gerilimler oluşma nedenine göre ayırt edilebilirler.
Aşırı gerilimin oluşma nedeni, aşırı gerilimin seyri üzerinde büyük bir
etkiye sahiptir. Bu nedenle, bu konu üzerinde biraz daha fazla durmak
gerekir.
Anahtarlama aşırı gerilimi (Switching)
- Doğrusal olmayan yükleri anahtarlarken teknolojik süreçlerin neden olduğu aşırı gerilimdir.
- Bilgisayar gibi hassas elektronik ekipman için özellikle tehlikelidir.
Yıldırım aşırı gerilimi (Lightning)
- Fırtınalar sırasında oluşan atmosferik deşarjdan kaynaklanan aşırı gerilimdir.
- Tesisattaki elektriksel donanım için ciddi bir tehdit oluşturur.